Kenniscentrum Zoetstoffen

Magali Rios-Leyvraz and Jason Montez (2022)

Welk effect hebben zoetstoffen op onze gezondheid?

World Health Organization, 12 April 2022 | Publication

Soort onderzoek: systematische review & meta-analyse

Deze door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ondersteunde studie is een update van de systematische review van Toews et. al (2019). Zij onderzochten of er een verband bestaat tussen het gebruik van zoetstoffen en een verhoogd risico op verschillende gezondheidsklachten. Rios-Leyvraz en Montez hebben in hun onderzoek ook de studies na 2019 opgenomen en onderzochten ook studies die op basis van een aantal criteria van Toews toen waren uitgesloten. In totaal zijn 283 unieke studies onderzocht. Deze systematische review van Rios-Leyvraz en Montez heeft daarmee het meest actuele wetenschappelijke bewijs samengebracht die gaan over gezondheidseffecten van het gebruik van zoetstoffen. Zij onderschrijven de conclusie van de eerdere studie van Toews dat zoetstoffen een positieve rol kunnen spelen bij het verminderen van de dagelijkse calorie-inname en gewichtsbeheersing. Zij vonden geen aantoonbaar bewijs dat zoetstoffen een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, diabetes, obesitas of nierschade, de zogenaamde cardiometabole aandoeningen, geven. 

Dalenberg et al. (2020)

Leidt het innemen van sucralose tot een verlaging van de insulinegevoeligheid?

Cell Metabolism, volume 31, issue 3, p 493-502

Soort onderzoek: experimentele studie

Dalenberg et al. trekken de conclusie dat wanneer sucralose wordt gecombineerd met maltodextrine (een koolhydraat) een verlaging van de insulinegevoeligheid optreedt. In hun studie maken zij gebruik van een experimentele studie, waarbij ze een groep van volwassenen en een kleine groep jongeren gedurende twee weken een drank van 335 ml lieten drinken. De onderzoekers geven aan dat hun experiment een aantal tekortkomingen kent. Dit kwam met name door de homogeniteit van de deelnemers. Het betrof hier jonge mannen met een gemiddelde lengte en een gezonde bmi. De resultaten zijn dan niet zonder meer door te trekken naar mensen met overgewicht of obesitas. Daarbij kregen de deelnemers alleen een drankje om in te nemen, dit is niet te vergelijken met het eten van gewoon voedsel. Zij geven dan ook zelf aan dat hun hypotheses nader onderzocht dienen te worden.

Chazelas et al. (2020)

Zorgen light-/zero dranken voor een verhoogde kans op hart- en vaatziekten?

Journal of the American College of Cardiology, 76: 2175-2176

Soort onderzoek: Observationeel onderzoek

Onderwerp: verband tussen light frisdrank en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten

Chazelas et al. (2020) trekken in dit artikel de conclusie dat mensen die dranken met suiker gebruiken of dranken met zoetstoffen meer kans hebben om hart- en vaatziekten voor de eerste keer door te maken dan mensen die deze dranken helemaal niet gebruiken. En dat daarmee light-/zero dranken wellicht niet een gezonder alternatief voor dranken met suiker is.

De onderzoekers geven aan dat de kracht van het onderzoek ligt in het feit dat het om een zeer groot cohort gaat, dat het een prospectief onderzoek betreft en dat er gedetailleerde informatie over de consumptie van dranken bekend was. Als nadelen gaven zij aan dat er geen causale verbanden gevonden zijn en dat er veel verstorende factoren (confounders) aanwezig waren. Verder geven zij aan dat dit onderzoek argumenten levert als bijdrage bij het debat over belasting, etikettering en een regulatie van dranken met suiker en zoetstoffen. Hun advies is om causale verbanden te onderzoeken in andere grote prospectieve cohorten en meer mechanistisch onderzoek.

I.Toews et al. (2019)

Is er een verband tussen het gebruik zoetstoffen en een verhoogd risico op gezondheidsklachten?

BMJ 2019; 364: k4718

Soort onderzoek: systematische review

Toews et al. hebben in hun systematische review (2019) een verband gezocht tussen het gebruik van verschillende soorten zoetstoffen en een verhoogd riscio op verschillende gezondheidsklachten. Ze hebben hiervoor een groot aantal studies onderzocht. Daarbij maakten zij onderscheid tussen volwassenen en kinderen en tussen mensen met en zonder overgewicht.

Y. Mossavar-Rahmani et al. (2019)

Is er een verband tussen light/zero frisdranken en hart- en vaatziekten?

Stroke 2019;50:00-00

Soort onderzoek: observationele studie

Onderwerp: verband tussen light frisdrank en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten

Mossavar-Rahmani et al. vinden een verband tussen het gebruik van light frisdrank en een verhoogd risico op het krijgen van hart- en vaatziekten. Zij benaderen hun eigen conclusie met voorzichtigheid. Zij vonden dit verband in een observationele studie bij post-menopauzale vrouwen met een BMI >30. Gezien het groot aantal deelnemers (N = 81.714) lijkt dit een sterk verband te zijn. Een observationele studie kent echter een aantal beperkingen en heeft daarmee een lage bewijskracht. Omdat er veel factoren in de studie losgekoppeld zijn, is het lastig om een oorzaak-gevolg relatie vast te stellen. Hoe zit het met het verdere eetpatroon van de onderzochten? Hoe vaak bewegen zij, staan zij onder spanning, slapen ze goed. Bovendien gaat het hier om een zelfrapportage van de onderzochtend die niet verder gecontroleerd is. Meer onderzoek is nodig.