Via de media is er veel informatie over gezondheid en voeding te vinden. Informatie over gedegen wetenschappelijk onderzoek, maar ook artikelen over minder goed uitgevoerde studies of verkeerd getrokken conclusies. Het goed lezen van wetenschappelijke studies lastig. Naast vaktermen verschilt de mate van bewijslast van de gekozen onderzoeksvorm. Zo zijn er dierproeven die je niet door kunt vertalen naar de mens en is de bewijslast van studies met een gering aantal proefpersonen niet zo hoog.
In deze sectie van onze website nemen we wetenschappelijke studies onder de loep. We houden ze tegen het licht van al eerder uitgevoerd onderzoek, de bewijslast en de eventuele beperkingen van het uitgevoerde onderzoek. I.Toews et al. (2019)
Is er een verband tussen het gebruik zoetstoffen en een verhoogd risico op gezondheidsklachten?
BMJ 2019; 364: k4718
Soort onderzoek: systematische review
Toews et al. hebben in hun systematische review (2019) een verband gezocht tussen het gebruik van verschillende soorten zoetstoffen en een verhoogd riscio op verschillende gezondheidsklachten. Ze hebben hiervoor een groot aantal studies onderzocht. Daarbij maakten zij onderscheid tussen volwassenen en kinderen en tussen mensen met en zonder overgewicht.
Download deze studieY. Mossavar-Rahmani et al. (2019)
Is er een verband tussen light/zero frisdranken en hart- en vaatziekten?
Stroke 2019;50:00-00
Soort onderzoek: observationele studie
Onderwerp: verband tussen light frisdrank en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten
Mossavar-Rahmani et al. vinden een verband tussen het gebruik van light frisdrank en een verhoogd risico op het krijgen van hart- en vaatziekten. Zij benaderen hun eigen conclusie met voorzichtigheid. Zij vonden dit verband in een observationele studie bij post-menopauzale vrouwen met een BMI >30. Gezien het groot aantal deelnemers (N = 81.714) lijkt dit een sterk verband te zijn. Een observationele studie kent echter een aantal beperkingen en heeft daarmee een lage bewijskracht. Omdat er veel factoren in de studie losgekoppeld zijn, is het lastig om een oorzaak-gevolg relatie vast te stellen. Hoe zit het met het verdere eetpatroon van de onderzochten? Hoe vaak bewegen zij, staan zij onder spanning, slapen ze goed. Bovendien gaat het hier om een zelfrapportage van de onderzochtend die niet verder gecontroleerd is. Meer onderzoek is nodig.
Download deze studieMullee et al. (2019)
Verhoogt frisdrank (normaal of light/zero) de kans op vroegtijdig overlijden?
JAMA Intern Med. Published online September 3, 2019. doi:10.1001/jamainternmed.2019.2478
Soort onderzoek: observationele studie
Uit een nieuwe studie van de Wereldgezondheidsorganisatie bij 450.000 volwassenen uit 10 verschillende Europese landen, waaronder Nederland, blijkt dat twee blikjes light-frisdrank per dag drinken het risico op vroegtijdige sterfte verhoogt. De resultaten worden door de onderzoekers met voorzichtigheid benaderd. Zij geven toe dat observationele studies weinig bewijskracht hebben en benoemen een aantal tekortkomingen in hun onderzoek. Zij pleiten echter wel voor een publieke gezondheidscampagne om de consumptie van frisdranken terug te dringen.
Lees publicatie op
https://jamanetwork.com/journals/jamainternalmedicine/fullarticle/2749350
Rogers, PJ, Hogenkamp, PS, de Graaf C, et al. (2016)
Hebben zoetstoffen invloed op de energie-inname en het lichaamsgewicht?
International Journal of Obesity volume 40, pages 381–394 (2016)
Soort onderzoek: systematic review & meta-analyse
Een te hoge consumptie van suiker, met name in de vorm van suikerhoudende drank, leidt tot gewichtstoename en overgewicht/obesitas [1, 2]. Dat is een groot gezondheidsprobleem. Zoetstoffen zouden daar een oplossing voor kunnen zijn, omdat die geen of weinig energie (calorieën) bevatten en dus niet tot gewichtstoename en overgewicht/obesitas leiden. Integendeel zelfs.
Daar is de laatste decennia echter discussie over. Er zijn namelijk geluiden te horen dat zoetstoffen de energie-inname juist stimuleren en daardoor tot gewichtstoename en overgewicht/obesitas leiden [3-6]. Bijvoorbeeld omdat zoetstoffen weliswaar even zoet smaken als suiker, maar omdat die geen energie bevatten niet goed zouden verzadigen. Deze loskoppeling van zoete smaak en energie zou het lichaam in verwarring brengen.
De onderzoekers wilden nu weten wat de stand van zaken op dat gebied is op basis van het totaal aan bewijs. Daarvoor hebben ze op een systematische manier naar verschillende soorten studies bij zowel dieren en mensen gekeken.
Lees meerB.A. Magnuson et al. (2016)
Wat is de chemische structuur van laagcalorische zoetstoffen?
Nutrition Reviews, Vol. 74 (11): 670-689
Onderwerp: chemische & fysische eigenschappen zoetstoffen
In deze evaluatie zijn de overeenkomsten en verschillen van veel gebruikte laagcalorische zoetstoffen (acesulfaam-k, aspartaam, sacharine, steviolglycoside en sucralose) bestudeerd. Aan de orde komen de chemische structuur, absorptie, distributie, metabolisme en excretie van deze zoetstoffen.
Download deze studie