Monkfruit (Monniksfruit)
Monkfruit, familie van de kalabas, is een extreem zoete vrucht, geteeld in Zuid-China. Deze wordt daar Luo han guo genoemd. De vruchten groeien aan een plant, de Siraitia grosvenorii (1). De zoetstof die uit deze vrucht wordt gewonnen, is bijna 200 keer zoeter dan suiker. Dit komt door de mogrosides die erin zitten. Monkfruit-concentraat levert nauwelijks calorieën en de glycemische index verhoogt de bloedsuikerspiegel niet. Monkfruit kan gebruikt worden als zoetstof in voedingsmiddelen en dranken (2). Daarnaast kan het worden gebruikt bij het verlichten van allergieën, het verhogen van de immuniteit en het beheersen van diabetes vanwege zijn potentiële medicinale werking (3).
Monk fruit niet goedgekeurd in Europa
In Europa is monkfruit erkend als novel food (dat zijn nieuwe producten die nog niet vóór 1997 zijn gebruikt), maar is niet goedgekeurd als voedingsmiddel of zoetstof (4,5,6,7). De EFSA heeft onvoldoende bewijs om de veiligheid van monkfruit te garanderen. Deze beoordeling is in 2019 afgerond. De procedure kan opnieuw worden opgestart als er een nieuwe aanvraag van een exploitant komt.
Monkfruit wel in Amerika
Door de FDA, de Amerikaanse voedselautoriteit, wordt monk fruit wel goedgekeurd en gezien als veilig voor consumptie (8). Monkfruit lijkt weinig invloed te hebben op de totale dagelijkse energie-inname en op de glucose- en insulinerespons in vergelijking met suiker. Dit komt overeen met de effecten van andere zoetstoffen zoals aspartaam of stevia (9).
Monkfruit wel in Verenigd Koninkrijk (juli '24)
De Britse Voedsel- en Warenautoriteit (FSA) heeft in 2024 bepaald dat concentraten uit monkfruit niet langer als novel food worden beschouwd. Dit betekent dat producenten deze natuurlijke, caloriearme zoetstof nu als ingrediënt mogen gebruiken in het Verenigd Koninkrijk. Deze beslissing volgt op een gerechtelijke Britse uitspraak waarin werd gesteld dat monkfruitconcentraten vóór mei 1997 al 'significant' werden geconsumeerd in het VK. Met heetwaterextractie kan van monkfruit een vloeibaar concentraat worden gemaakt. Dit ingrediënt kan als suikervervanger of zoetstof dienen. (10)
bronnen
- https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/siraitia-grosvenorii
- Grosvenorii” (2017) Germplasm Resources Information Network (GRIN)Mooradian AD. In search for an alternative to sugar to reduce obesity. Int J Vitam Nutr Res. 2019 Sep;89(3-4):113-117. doi: 10.1024/0300- 9831/a000531. Epub 2019 Feb 12. PMID: 30747604.
- Kinghorn AD, Soejarto DD (2002) Discovery of terpenoid and phenolic sweeteners from plants. Pure Appl Chem 74(7):1169–1179.
- EFSA FAF Panel (EFSA Panel on Food Additives and Flavourings), Younes M,Aquilina G, Engel K-H, Fowler P, Frutos Fernandez MJ, F€urst P, G€urtler R, Gundert-Remy U, Husøy T,Mennes W, Moldeus P, Oskarsson A, Shah R, Waalkens-Berendsen I, W€olfle D, Degen G, Herman L,Gott D, Leblanc J-C, Giarola A, Rincon AM, Tard A and Castle L, 2019. Scientific Opinion on the safetyof use of Monk fruit extract as a food additive in different food categories. EFSA Journal 2019;17(12):5921, 26 pp. https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5921
- https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/screen/notification/579900
- https://webgate.ec.europa.eu/fip/novel_food_catalogue/
- https://ec.europa.eu/food/food-feed-portal/screen/food-additives/search/details/POL-FAD-IMPORT-3369
- https://www.fda.gov/food/food-additives-petitions/high-intensity-sweeteners
- Tey SL, Salleh NB, Henry J, Forde CG. Effects of aspartame-, monk fruit-, stevia- and sucrose-sweetened beverages on postprandial glucose, insulin and energy intake. Int J Obes (Lond). 2017
- https://www.food.gov.uk/other/non-selective-aqueous-decoctions-of-monk-fruit-determination-of-the-status-of-a-novel-food-pursuant-to-article-42-of-assimilated#status Mar;41(3):450-457. doi: 10.1038/ijo.2016.225. Epub 2016 Dec 13. PMID: 27956737
